این شهرستان با وسعت 210 کیلومترمربع در 45 کیلومتری جنوب شرقی استان تهران قرار دارد و از شمال به شهرستان پاکدشت و دامنه های دماوند، از جنوب به کویر مرکزی و از شرق به شهرستان گرمسار و حاشیه کویر و از غرب به شهرستان ورامین محدود می شود. قدمت شهرستان که در فلات مرکزی ایران واقع شده است به هزاره سوم قبل از میلاد یعنی پنج هزار سال قبل بر می گردد.

سامنات دشت وسیع و گسترده‌ای است که در دامنۀ جنوبی کوه‌های البرز، میان تهران و سمنان واقع شده است که دشت ورامین نیز در امتداد آن ناحیۀ وسیع قرار دارد. از معدود آبادی‌های این منطقه، «سناردک» است که از قدیمی‌ترین و کهن‌ترین مناطق مسکونی آن به شمار می‌رود و در دل این دشت وسیع و در حاشیه کویر واقع شده است. سناردک در قدیم الایام و قبل از تأسیس پیشوا، از شهرت و مرکزیت و رونق خاصی برخوردار بوده است.

پیشوا از دیرباز جزو حاصلخیزترین اراضی استان تهران بوده است و از قدیم محصولات باغی آن چون انار، انجیر، انگور و همچنین محصولات سبزی و صیفی آن از کیفیت بالایی برخوردار بوده و هم اکنون محصولات گلخانه ای این شهرستان در کنار محصولات زراعی و غلات در پایتخت زبانزد می باشد.

در کنار محصولات کشاورزی، تولید محصولات دامی آن نیز از قبیل گوشت قرمز، شیر، گوشت سفید، تخم مرغ و... دارای رتبه استان می باشد.

   پیشوا جزء معدود مناطقی است که تقریبا همگی مردمان آن بومی استان تهران و این منطقه می‌باشند. تا سال ۱۳۸۹، پیشوا بخش کوچکی بود که از لحاظ جغرافیایی و تقسیمات کشوری، از توابع شهرستان ورامین به شمار می‌رفت، اما افزایش جمعیت در این منطقه باعث شد تا در سال ۱۳۸۹ با عنایت ویژه مسئولان نظام اسلامی، از بخش به شهرستان ارتقا یابد.

شهرستان پیشوا مامن و آرامگاه حضرت جعفربن موسی الکاظم(ع) برادر بلافصل امام رضا(ع) همچون نگینی درخشان بر اریکه افتخارات ایران اسلامی می درخشد و سالیانه پذیرای هزار زائر دوستدار اهل بیت عصمت و طهارت است و مردم و اهالی متدین آن آنچنانکه طلایه داران قیام 15 خرداد 1342 بوده اند و با تقدیم بیش از 300 شهید و 500 جانباز و 50 آزاده سرافراز به میهن اسلامی مهر تثبیت ایثار را بر تارک پرافتخار این شهرستان نشانده اند.